What's in a name
Om de vraag te kunnen beantwoorden of teamteaching een meerwaarde is in het omgaan met diversiteit in de klas, is het belangrijk om helder te omschrijven wat we juist onder teamteaching verstaan. Bij teamteaching werken verschillende onderwijsprofessionals op gestructureerde wijze samen gedurende een langere periode, op basis van een gedeelde visie. Ze nemen samen de verantwoordelijkheid op voor goed onderwijs en voor de ontwikkeling van alle leerlingen in de groep. Ze werken samen als gelijkwaardige partners: ze bereiden samen (een deel van de) lessen voor, voeren ze samen uit en reflecteren ook samen over voorbije lessen.(Fluijt, Bakker, Struyf, 2016).
Co-teaching is een specifieke vorm van teamteaching tussen een leerkracht en een collega met expertise over leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Beide onderwijsprofessionals werken samen om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften alle kansen te geven om zich te ontwikkelen in het onderwijs. De partners kunnen een zelfde of verschillende functie hebben (leerkracht, logopedist, zorgcoördinator, ondersteuner, etc.) (Meirsschaut & Ruys, 2018).
Teamteaching kan op verschillende manieren ingezet worden in de klaspraktijk. Zo kan de ene teamteacher lesgeven, terwijl de andere teamteacher (een subgroep van) de leerlingen ondersteunt. Een andere mogelijkheid is dat de ene teamteacher lesgeeft, terwijl de andere teamteacher observeert. Teamteachers kunnen ook parallel lesgeven, ieder aan een deel van de klasgroep. Teamteachers kunnen ook samen lesgeven aan de hele klasgroep. Je vindt verschillende modellen van teamteaching helder visueel voorgesteld in de leidraad ‘Teamteaching: samen onderweg’. Welke vorm van teamteaching je kiest, hangt af van de doelen van de activiteit/les, de noden van de teamteachers en/of leerlingen waarop ingespeeld wordt en praktische overwegingen. Het is vooral belangrijk dat je een bewuste keuze maakt en dat je regelmatig afwisselt. Onderzoek toont aan dat teamteachers die onvoldoende overleggen met elkaar, vaak blijven vasthangen in het ondersteunende model. Voor een maximaal rendement voor alle leerlingen, is een mix van de verschillende vormen noodzakelijk. Daarnaast is het van belang dat de leerkrachten in de samenwerking een gedeelde verantwoordelijkheid hebben, waarbij beiden zich als evenwaardige partners richten tot alle leerlingen (Ferbuyt, De Schauwer, & Struyf, 2019).
Leerkrachten die teamteaching in hun klaspraktijk inzetten om de diversiteit meer te kunnen waarderen en benutten, hanteren daarnaast vaak een inclusieve onderwijsaanpak, zoals binnenklasdifferentiatie. Uit de studie ‘Weer Samen Naar School (WSNS) Welbeschouwd’ (Meijer, 2004) blijkt dat de combinatie van een aantal werkwijzen tot maximaal leerrendement van alle leerlingen leidt:
- Teamteaching: complementair samenwerken, waarbij beide leerkrachten verantwoordelijk zijn voor het onderwijs in de groep. De extra onderwijszorg wordt in de reguliere klas geboden. De leerkrachten leren van elkaar door de verschillende instructiewijzen, vormen van klassen- en gedragsmanagement en interactievormen met de leerlingen.
- Coöperatief leren: samenwerking tussen leerlingen is een goede werkvorm om de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen te stimuleren. Alle leerlingen hebben baat bij dergelijke samenwerking.
- Heterogeen groeperen: zwakke leerlingen blijken slechter te presteren in groepen op hun niveau. Juist de combinatie van sterke, zwakke en gemiddelde leerlingen maakt profiteren en leren van elkaar mogelijk.
- Effectief klassen- en gedragsmanagement
Uit de praktijk
In de eerste graad van GO! Campus Genk ging het Potential-kernteam aan de slag met een project dat uiteindelijk uitgroeide tot teamteaching in de eerste graad van het secundair onderwijs. Zij delen graag hun ervaring.
Teamteaching laat zien dat alle leerlingen en leerkrachten baat hebben bij deze samenwerking. Diversiteit waarderen en benutten is geen holle slogan voor deze school.
