Wat is een mindset?
Jouw mindset zijn jouw ideeën en overtuigingen over leren en ontwikkelen. We maken een onderscheid tussen een fixed (starre, vaststaande) mindset en een groeigerichte mindset. Beiden staan op een continuüm, jouw mindset is dus niet zwart-wit. Bovendien kan je op sommige momenten, domeinen of in sommige situaties een eerder fixed of eerder groeigerichte overtuigingen hebben.
Een fixed mindset betekent dat je er van overtuigd bent dat talent, gedrag, intelligentie, e.d. aangeboren en dus onveranderbaar zijn. Typische uitspraken en gedachten van mensen met een fixed mindset zijn:
- Hij heeft een wiskundeknobbel, maar van taal heeft hij geen kaas gegeten
- Wanneer iets niet lukt kan je beter opgeven
- Ik hou niet van uitdagingen, ik kan het toch niet
- Zij is ver achter voor wiskunde op haar leeftijdsgenoten, misschien laten we wiskunde beter los voor haar
- Heb jij zo lang gestudeerd voor die toets? Dan moet je wel erg dom zijn!
Een groeigerichte mindset betekent dat je er van overtuigt bent dat prestaties, gedrag, cognitief vermogen, e.d. veranderbaar zijn door ervaring, leren en oefenen. Je hebt dus een sterk geloof in veranderbaarheid, zowel bij jezelf als bij anderen. Typische uitspraken en gedachten van mensen met een groeigerichte mindset zijn:
- Elke mislukking is een leerkans
- Misschien wordt ik nooit een wiskundegenie, maar als ik genoeg oefen wordt ik minstens goed genoeg
- Ik hou van een uitdaging, ze helpen me om te groeien
- Ik probeer graag nieuwe dingen
- Het succes van anderen inspireert mij en helpt mij om zelf verder te komen
- Ik kan het nog niet
In inclusief onderwijs is een groeigerichte mindset een fundamentele grondhouding. Je gelooft in het kunnen van alle leerlingen, ziet ook de kleine stapjes die zij zetten en gelooft dat jij als leerkracht kan groeien naar een nog inclusievere werking.
De invloed van jouw mindset
Volgend schema geeft heel overzichtelijk weer wat de gevolgen zijn van een mindset:
.png)
Mensen met een groeigerichte mindset zijn meer bereid om uitdagingen aan te gaan. Omdat we geloven dat we steeds kunnen leren, zijn we meer bereid om uit onze comfortzone te komen en nieuwe dingen te proberen.
Een groeigerichte mindset helpt ons om vol te houden bij tegenslagen. We zien een fout of tegenslag meer als een leerkans dan als falen. Hierdoor krijgen en geven we meer energie om verder te groeien en te leren.
Met een groeigerichte mindset zijn mensen meer bereid om inspanningen te leveren. We geloven dat deze inspanning tot een beter resultaat kan leiden en willen ook investeren in het leerproces.
Wie een groeigerichte mindset heeft staat meer open voor kritiek. Dit omdat we geloven in de eigen mogelijkheden om te veranderen en bijvoorbeeld ons gedrag aan te passen. We staan niet alleen meer open voor kritiek, we hebben ook veel meer aandacht voor feedback. Een groeigerichte mindset laat ons dus meer open staan voor zaken die ons leerproces informeren en stimuleren.
Een groeigerichte mindset helpt ons leren van het succes van anderen. We zien de successen van anderen als het resultaat van hun leerproces en ervaren dit als inspirerend. Het is dus fundamenteel om verbindend samen te werken.
Jij hebt als leerkracht enorm veel invloed op de mindset van jouw leerlingen, want een mindset is aangeleerd en dus besmettelijk. Zo bleek uit onderzoek (Yeager et all., 2013) dat het toevoegen van de simpele zin “ik geef jou deze feedback omdat ik in jou geloof” aan feedback op een opdracht zorgt voor betere prestaties en meer zelfvertrouwen bij de leerlingen.
Aan de slag met je mindset
Wanneer we iets leren zijn we er in het begin nog heel bewust mee bezig, maar door te oefenen automatiseren we heel veel kennis en vaardigheden. Lezen vraagt van leerlingen in het eerste leerjaar nog zeer veel inspanning, waar jij als volwassene nog nauwelijks aandacht moet besteden aan de letters en lettergrepen in een woord. Hetzelfde gebeurt met onze overtuigingen over talent, intelligentie en gedrag, onze mindset. In het begin zal je nog heel bewust moeten denken vanuit een groeigerichte mindset, maar na een tijdje gaat dit vanzelf.
Hoe bevorderen we een groeigerichte mindset?
- Benadruk oefening baart kunst
- Prijs doorzettingsvermogen
- Vier fouten als leerkansen
- Leer leerlingen hoe ze nieuwe strategieën en hulp kunnen zoeken wanneer ze vast zitten (De Bruyckere, 2016)
- Benadruk dat leerlingen dingen NOG niet kunnen/weten
- Benoem de attitude en de voortgang, niet het resultaat (Govaerts, 2017)
- Neem zelf een onderzoekende houding aan en stimuleer zelfreflectie, waarom lukte dit wel of niet? Hoe had het anders gekund? Wat leerde ik uit deze fout? (Govaerts, 2017)
- Geef tijd, ruimte en mogelijkheid om te mislukken en hieruit te leren (Govaerts, 2017) Creëer dus een veilige omgeving (Peeters, 2016)
- Laat ruimte voor andere, onverwachte oplossingen en mogelijkheden (Govaerts, 2017)
- Maak groei en proberen zichtbaar (Govaerts, 2017)
- Zorg voor waardevolle succeservaringen om vertrouwen te geven in het eigen leren (Peeters, 2016)